top of page
Nedret ORBAY

İNLEYEN GİRİŞKELER

Ülkemizde proje yönetiminin yaygınlaşması ve yerleşmesi için büyük çabalar göstermiş olan, TPYME’nin kurucularından M.Cem Mekik’in aramızdan ayrılışının 2. Yılında saygıyla ve özlemle anıyoruz.

Proje yönetimi alanında ülkemizde ilkleri gerçekleştirmek için bir LİDER olan Cem Bey, aynı zamanda ÖZGÜN olmak konusunda da çaba göstermiştir. Teknoloji alanındaki yabancı kelimelerin Türkçemizi istila ettiği bir ortamda bir aktivist olarak sessiz kalamazdı ve olduğu gibi kabullenemezdi. İngilizceyi ana dili seviyesinde konuşan Cem Bey, bir özenti dalgası sonucunda İngilizceden dilimize geçmiş olan Proje kavramı için Türkçe karşılık aramaya çalışmıştır. Belki kelimenin tam karşılığı olmasa da “Girişke” demiştir. Onun bu hassasiyetini ve çabalarını saygıyla anıyoruz. Bu doğrultuda proje yönetimi alanında yazdığı küçük makalelerini paylaştığı kitabının ismini de “İnleyen Girişkeler” koymuştur.


Dilerseniz bu yazılarından 2015 yılında paylaştığı birisini tekrar hatırlayalım.


“Proje yöneticileri aktivistliği çerçevesinde sıklıkla kavram birliği ve buna bağlı dil birliği sorunlarını yaşıyoruz. Benzer kavramlar için farklı tabirler kullanabilirken, çok farklı kavramlarla aynı tabiri eşleştirmiş de olabiliyoruz.


Bunlardan biri de, yabancı kökenli PROJE sözcüğü. İleriye uzatmak, eriştirmek veya atmak anlamını taşıyan bu sözcük, Frenk ve Anglo dillerde, “özgün bir gereksinimi çözümlemek için üstlenilen geçici bir girişim” anlamını ifade etmek üzere kullanılıyor (project). Türkçe iletişim içinde olan insanlar arasında “proje” sözcüğü kullanıldığında ise, yukarıdaki anlamı yerine, büyük çoğunlukla özünde, “çizim” denilebilecek anlamlar ifade edilmek isteniyor. “...bir şeyin projesi var mı?” diye soran, o şeyin çizimi veya planını soruyordur. Nispeten yeni sayılabilecek şekilde yukarıdaki yabancı manada da kullanılır olunca, proje sözcüğü dilimizde birdenbire hem çok kullanılan ve hem de birden fazla kavramı ifade eden bir noktaya geldi.


Bu nedenle, bir süredir, "project" sözcüğünün Türkçe karşılığı olacak başka ve özgün bir sözcük arayışındayız. Kendi öz anlamı ile örtüştüğünü düşünerek, Project sözcüğünün karşılığı olarak “atılım” veya “girişim” demeyi denemekle beraber bir türlü yaygın kabulü sağlamak, benimsetmek kabil olmadı, zira bu sözcükler de aslında Türkçede kullanılan ve kendilerine ait bir anlam bütünü yaratmış sözcüklerdi. Üniversitelerimizin “kampusları” için artık yerine oturdu diyebileceğimiz Türkçe sözcük, “yerleşke” oldu.


Buradan esinlenerek, “project” sözcüğünün Türkçe karşılığı için, “GİRİŞKE” sözcüğünü öneriyorum. Bu konuda herkesin fikri ve katkısı ile, benimsendiği takdirde, yaygın kullanımı için özen gösterilmesini ve artık “özgün bir girişim” ile “çizim/tasarım” kavramlarını birbirine karıştıracak şekilde, “proje” tabirinin iki anlamlı olarak kullanılmamasını diliyorum.


Project = Girişke

Malum, kavram ve dil karmaşası projeleri (pardon girişkeleri) çok ağlatır ve inletir! “


Konu ile ilgili fikirlerinizi, yorum ve geri bildirimlerinizi bekliyoruz….



Comments


bottom of page